Afgelopen week werd ik op LinkedIn eraan herinnerd dat ik twee jaar als groepscounselor werk. Ik vind het onwaarschijnlijk mooi werk en doe het met heel mijn hart. De eerste keer dat ik ging proefdraaien voelde ik meteen hoe bijzonder het werk was. Hoe ik twee jaar geleden begon als groepscounselor is wel een wonderlijk verhaal.
Onder het mom niet ons afval, maar wel onze straat, ruimen we met een groepje buren iedere zaterdagochtend blikjes, bakjes, plastic zakken, sigarettenpeuken en andere zooi in de straat op. De eerste ochtend raakte ik aan de praat met Niels, een energieke buurman die zelfs in februari in korte broek rondliep. 'Wat doe jij voor werk?', vroeg hij terwijl hij het zoveelste blikje red bull opraapte. 'Ik werk als hypnotherapeut en werk vooral met mensen met verslavingen.' . 'Echt? Ik werk als groepscounselor in de verslavingszorg.' Vervolgens hadden we mooi gesprek over onze eigen verslavingen en ons pad naar herstel. Een heel mooi gesprek in de speeltuin van onze straat op deze koude zaterdagochtend.
Twee maanden na dat gesprek vroeg Niels mij of ik wel eens had nagedacht om groepscounselor te worden. Hij ging namelijk weg bij de instelling waar hij werkte en moest op de een of andere manier aan mij denken. Er volgen gesprekken en paar weken daarna ging ik een keer proefdraaien en dat was meteen een schot in de roos. Ik voelde hoe bijzonder deze plek was en dat ik met mijn ervaring als therapeut samen met mijn ervaringsdeskundigheid iets kon toevoegen aan deze groep. Mijn baas en collega Chris dacht er gelukkig net zo over en zo kwam het dat ik dankzij het afval van anderen als groepscounselor in de verslavingszorg ging werken. En dankzij Niels natuurlijk.
Een magische container...
Een groepstherapie bijeenkomst is een wonderlijke plek, een plek waar mensen komen voor de moeilijkste uitdagingen van het bestaan. Zoals de Amerikaanse psychiater Irvin Yalom zegt: "In de groep wordt men geconfronteerd met zijn eigen onvermijdelijke eenzaamheid en sterfelijkheid, met zijn onvolmaaktheid en ontoereikendheid, met zijn schuld, schaamte, woede, angst, machteloosheid, liefde, hoop en verlangens - en vooral met zijn onvermogen om de grote problemen van het leven in zijn eentje op te lossen." En problemen hebben de mannen in onze groepen genoeg. Zo ook Erwin (43) die een jaar geleden voor het eerst in de groep kwam. Hij liep wat voorovergebogen de eerste keer dat hij binnenkwam. Hij maakte geen oogcontact en er klonk nog net een zacht 'hallo' uit zijn mond.
Van wanhoop naar hoop
Zoals altijd begonnen we sessie met een incheck rondje. Iedereen zegt daarin zijn naam, de aard van de verslaving, hoe hij er op dat moment bijzit en of hij vandaag tijd van de groep wil, of een vraag of probleem wil bespreken. 'Ik ben Willem. Coke, alcohol, ketamine, blowen, vrouwen, porno, seks, wat niet eigenlijk. Ik zit er vandaag rustig bij, heb wel een heftige week achter de rug. Ik heb een vraag over triggers die ik wil bespreken vandaag'. 'Oké, daar maken we tijd voor', zei mijn collega Chris. Toen volgde Kevin. 'Kevin. Verslaafd aan alcohol en vreemdgaan en ik kan geen gezonden relaties aangaan. Ik wil graag tijd van de groep, ik wil het hebben over schaamte.'
Toen de rest geweest was kwamen we bij Erwin aan. 'Hoe is het om dit zo te horen', vroeg ik hem. 'Tja, wel indrukwekkend,' zei hij. 'Dat iedereen zo open is, dat is... gek. Niet jullie, dat bedoel ik niet', zei hij verontschuldigend. 'Ik bedoel die eerlijkheid.' Het was even stil. 'Mijn leven is een puinhoop. Ik... begin met een wijntje op vrijdag. Dat worden er meer en na een uur bel ik de dealer. En als de coke er is loopt het echt uit de hand. Dan boek ik een hotelkamer, bel ik een prostituee via een site en dan gaat het maar door. Twee weken geleden zelfs tot zondagavond.' Dit had hij nog nooit tegen iemand verteld, laat staan tegen een groep.
‘The act of revealing oneself fully to another
and still being accepted,
May be the major vehicle of
Therapeutic help.’
- Irvin Yalom
Aan het einde van de sessie vroeg ik aan Erwin hoe hij het had gevonden. 'Ik was hier een uur voor we begonnen en heb 59 minuten lang zeker geweten dat ik hier echt niet naartoe moest gaan. M'n lichaam was helemaal aan het trillen.' 'En hoe voel je je over de beslissing dat je toch naar binnen bent gekomen?' 'Ik denk dat dit is de plek waar ik het minst graag wilde zijn, maar ook de plek waar ik juist het meest moet zijn.'
Het verschil tussen binnen- en buitenkant
Na de sessie liep iedereen naar buiten en vanuit het raam zag ik Erwin net in zijn auto stappen, een imposante Tesla Model X met een robuuste en gestroomlijnde carrosserie. Ik realiseerde me hoe groot het verschil was tussen hoe Erwin even daarvoor in de groep zat en hoe ik hem daar in zijn auto zag. Want in die auto zat een succesvolle man, maatschappelijk gezien geslaagd met een dure en grote auto, een succesvol eigen bedrijf met personeel en een groot huis in Blaricum met vrouw en kinderen. Maar emotioneel gezien was hij doodongelukkig. Zijn eigenwaarde was laag, de relatie me zijn partner stond op springen en niemand van zijn vrienden wist eigenlijk echt hoe het met hem ging. Al die buitenkant was niet van toepassing op wie hij was toen hij in de groep zat, daar kon hij volledig eerlijk zijn. Het is makkelijk om weg te lopen van onze problemen en te doen alsof er niets aan de hand is, maar uiteindelijk zullen we toch moeten dealen met de realiteit.
Dus ja, groepstherapie is een magische plek waar niemand wil zijn. En het is ook een plek waar je iets kan vinden wat je niet had verwacht, net als ik, die dankzij het schoonmaken van de straat, mijn roeping heb gevonden als groepscounselor.
Wil je reageren op dit blog? Dat kan hier beneden.
Reactie plaatsen
Reacties
Prachtig geschreven blog Erik! Ben erg benieuwd wat de ontwikkelingen zijn met betrekking tot afkicken van deze cliënten middels groepstherapie
Hoi Jerry, dank voor je mooie reactie. Volgens mij is afkicken een ding, maar clean en in herstel blijven nog belangrijker. En volgens mij hebben we daar anderen voor nodig zodat we onszelf beter leren kennen, leren praten over onze emoties, op andere manieren met problemen leren omgaan en voor ondersteuning.