“Doe niet zo homo,” zei mijn jongere broer afkeurend jaren geleden. Hij had geen problemen met mijn homoseksualiteit, zolang het maar onzichtbaar bleef. ‘Prima als je homo bent, als je maar hetero doet’ van dat werk. Vernederend vond ik het. Dit soort opmerkingen heeft iedere homo, lesbo en trans persoon ontelbaar veel keren gehoord. Wat is de impact daarvan? En wat heeft dat te maken met verslaving?
Op NU.nl las ik dat de acceptatie van niet-hetero’s onder jongeren drastisch aan het afnemen is. In Amsterdam is de acceptatie onder jongeren in vier jaar tijd gezakt van 63 procent naar 43 procent. In de Gooi en Vechtstreek maar liefst van 78 procent naar 49 procent. De reacties onder het artikel liegen er niet om en worden al jaren herkauwd: ‘Ik heb er geen problemen mee, maar waarom wordt het zo opgedrongen?’ tot ‘Die LHBT-propaganda wordt me door de strot geduwd!’
Terug in je hok!
Ik schrijf niet vaak over mijn geaardheid, reageer ook niet op posts online, hooguit met een duimpje omhoog. Het heeft niets met mijn werk te maken, houd ik mezelf voor. En dat klopt. Maar ik vermoed ook dat ik het uit angst niet benoem. Bang om iets 'op te dringen’ aan boze hetero’s.
De rol van schaamte
Schaamte heeft zich in mijn wezen genesteld, een diepgewortelde angst om niet te mogen zijn wie ik ben, een angst om ontmaskerd te worden die is ontstaan op de middelbare school. Als je iets niet wilde zijn daar was het wel homo. Het was (en is het nog steeds) het meest gebruikte scheldwoord. ‘Maar ik bedoel er niks mee’, heb ik talloze keren gehoord. Dat zal wel, maar wat er ook mee bedoeld wordt, het is in ieder geval niet positief. ‘Homo’ is voor heteromannen zo ongeveer het ergste wat je naar je hoofd geslingerd kan krijgen. Het betekent dat je minder man bent, het laagste in de pikorde.
Schaamte maakt ons vatbaar voor verslaving
Nog steeds is die schaamte reflex er. Als ik met mijn man hand in hand over straat loop, scan ik altijd de omgeving en laat instinctief los als er gevaar dreigt. Nagekeken, nageroepen en bespuugd worden gebeurt regelmatig. In het verleden ook bedreigd en geslagen. Het idee van minderwaardig zijn is heel mijn leven door mijn strot geduwd.
Schaamte maakt ons vatbaar voor verslaving, want horen en voelen dat je altijd 'minder bent' creëert een gevoel van minderwaardigheid wat kan leiden tot een constante zoektocht naar erkenning, goedkeuring en liefde. En dat kan ook op destructieve manieren.
Trots is de overwinning van schaamte
Dat is ook wat we bespreken in de laatst aflevering van dit seizoen over chemseks en verslaving. Te gast is Paul, hij is gay, ervaringsdeskundig en behandelaar bij de GGD op de chemsekspoli. Mensen vragen wel eens waarom je trots zou zijn op iets waar je niet voor hebt gekozen. Maar Pride gaat over het vieren van wie we zijn, zonder angst en zonder excuses. In The Velvet Rage schrijft psycholoog Alan Downs over schaamte en welke impact het heeft op homomannen: “The journey from shame to authenticity is the most important journey any gay man will ever make.” Trots is de overwinning op schaamte!
Aflevering 8 van Liefde Zonder Masker, over chemseksverslaving is vanaf nu te beluisteren op Spotify.
Reactie plaatsen
Reacties